TSUNAMİ NEDİR?
Holywood filmlerine sıkça konu olan, boyu yüzlerce metreyi bulabilen dev dalgalar yani tsunaminin şiddetine dayanmak imkansız.
Tsunami,
Japonca'da 'liman dalgası' anlamına geliyor. Sözcük, dünya dillerine 15
haziran 1896'dan sonra Meiji depremiyle girdi. 21 bin kişinin hayatını
kaybettiği 8.5 büyüklüğündeki Meiji depreminden sonra tarihin gördüğü
en büyük tsunimalerden biri meydana geldi. Dalgaların boyu 38.2
metreydi. Yani 12-13 katlı bir apartmanın yüksekliği kadar dev dalgalar
oluştu.
Deniz dibindeki deprem tsunamiye yol açıyor..
Tsunami,
okyanus ya da denizlerin tabanında oluşan deprem, heyelan ve volkan
patlaması bunlara bağlı taban çökmesi, zemin kaymaları gibi olaylar
sonucu denize geçen büyük enerjiyle oluşuyor.
Tsunami ilk oluştuğunda tek bir dalga ancak kısa bir süre içinde üç ya da beş dalgaya dönüşüyor.
İlk dalga zayıf geliyor..
Dalgaların
birincisi ve sonuncusu çok zayıf, ancak diğer dalgalar etkilerini
kıyılarda şiddetli biçimde hissettirecek enerjiyle ilerlerliyor. Bu
nedenle depremlerden kısa bir süre sonra kıyılarda görülen yavaş ama
anormal su düzeyi değişimi ilk dalganın geldiğinin habercisi oluyor.
Değişim,
arkadan gelecek olan çok kuvvetli dalgaların öncüsü olabiliyor. Bu
dalgalar da deniz kıyısındaki topraklarda ölümcül ve yıkıcı etki
yapıyor.